MONITORING ORGANSKE SUPSTANCE I SPECIFIČNIH PARAMETARA NA MOLEKULSKOM NIVOU IZ RIJEKE VRBAS NA PODRUČJU GRADA BANJA LUKA
SAŽETAK PROJEKTA:
Cilj ovog projekta je da se upotrebom najsavremenije instrumentalne tehnike izvrši procjena porijekla organske supstance, odnosno njene ugljovodonične frakcije, rijeke Vrbas, analizom vode, riječnih sedimenata i obalnih sedimenata (zemljišta) na prostoru grada Banja Luka, kroz jednogodišnji monitoring pomenutog područja.
Lokaliteti uzorkovanja su bili izabrani tako da se nalaze u blizini kolektorskih i industrijskih ispusta, kao i pritoka rijeke Vrbas na gradskom području. Uzorkovanje je vršeno periodično, tri puta godišnje u periodima najvišeg, odnosno najnižeg vodostaja rijeke Vrbas i njenih pritoka.
Ekstrakcija rastvorne organske supstance je izvođena metodom tečno- tečne ekstrakcije. Ukupna organska supstanca je frakcionisana metodom hromatografije na stubu na četiri frakcije: n– alkane, aromatične ugljovodonike, alkohole i masne kiseline, odnosno njihove estre.
Sve izolovane frakcije su analizirane gasno- hromatografskom/ maseno spektrometrijskom (GC- MS) tehnikom, te je na osnovu dobijenih hromatograma i obilnosti pojedinih identifikovanih jedinjenja utvrditi stepen prisustva zagađujućih supstanci naftnog tipa, ali i mehanizam njene transformacije i migracije u životnoj sredini.
Ovo istraživanje osim praktičnog uvida u stanje životne sredine imaće i fundamentalni naučni značaj sa aspekta primjene organsko geohemijskih alata na procjenu porijekla i sudbine zagađujuće supstance naftnog tipa u prirodi.
POČETAK PROJEKTA: 2018. godina
PROJEKTNI TIM:
- Dušica Pešević, vanredni profesor, koordinator
(dusica.pesevic@pmf.unibl.org)
(Prirodno-matematički fakultet Banja Luka) - Branimir Jovančićević, redovni profesor, član tima (bjovanci@chem.bg.ac.rs)
(Hemijski fakultet Beograd)
- Mališa Antić, redovni profesor, član tima
(mantic@agrif.bg.ac.rs)
(Poljoprivredni fakultet Beograd)
- Ivan Špánik, redovni profesor, član tima
(ivan.spanik@stuba.sk)
(Tehnički fakultet Bratislava)
- Milica Balaban, vanredni professor, član tima
(milica.balaban@pmf.unibl.org)
(Prirodno-matematički fakultet Banja Luka)
- Andrea Machyňáková, naučni saradnik, član tima
(andrea.machynakova@stuba,sk)
(Tehnički fakultet Bratislava)
- Ivan Samelak, stručni saradnik, istraživač
(ivan.samelak@pmf.unibl.org)
(Prirodno-matematički fakultet Banja Luka)
- Mirjana Marković, viši asistent, istraživač
(mirjana.markovic@pmf.unibl.org)
(Prirodno-matematički fakultet Banja Luka)
- Nemanja Koljančić, student doktorskih studija, istraživač
(nemanjakoljancicjoki@yahoo.com)
(Prirodno-matematički fakultet Banja Luka)
- Predrag Rodić, student master studija, istraživač
(predrag.rodic93@gmail.com)
(Prirodno-matematički fakultet Banja Luka)
OČEKIVANI REZULTATI:
Rezultati ovog projekta će nesumnjivo otvoriti nova pitanja i mogućnosti poboljšanja kvaliteta životne sredine kao i načina za njenu remedijaciju. Takođe važno je reći i da će se nastaviti saradnja i umrežavanje sa međunarodnim partnerima i na budućim projektima.
POVEZNICE:
Ministarstvo za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo
