opšte – Page 9 – SP hemija

Env.net PROJEKAT: Posjeta „Omorika reciklaža“ fabrici za reciklažu PET-a u Doboju

Projekt „Env-Net” podržao je uspješnu posjetu prvoj fabrici koja je počela da se bavi reciklažom PET-a u Bosni i Hercegovini, „Omorika reciklaža“ u opštini Doboj. U Bosni i Hercegovini se održavaju brojne aktivnosti ako se preduzmu mjere za prevenciju infekcije COVID-19 držeći broj učesnika ispod 50. Bosanskohercegovački partner iz „Env-Net”-a, projektni tim „LIR-evolution“ odlučio je nastaviti sa terenskim posjetama uz preduzimanje zaštitnih mjera. Nedavno je još nekoliko domaćih kompanija počelo raditi na reciklaži PET-a. Ipak, „Omorika reciklaža“ koja koristi visoko automatizovane procesne linije, njihovim stalnim poboljšanjem i radom na uspostavljanju najsavremenije laboratorije za kontrolu kvaliteta konstantno daje odličan primjer ostalima. Fabrika, koja u ovom trenutku ima 51 zaposlenih, održava proizvodnju na dobrom nivou, uprkos pandemiji, poduzimajući pažljive higijenske mjere, koje su poštovane i tokom ove posjete.

Navike recikliranja PET-a i drugih polimera još uvijek nisu dovoljno promovisane u Bosni i Hercegovini, uprkos mnogim postojećim „reciklažnim stanicama“ (posebni kontejneri za odvajanje otpada smješteni u školskim dvorištima i velikim zgradama). Mnogi ljudi su skeptični prema recikliranju i u zabludi su misleći da se čak i odvojeni otpad baca na gradske deponije. Ovo je štetna predrasuda, s obzirom da “Omorika reciklaža” ima veliku potražnju, a trenutno i uvozi dio otpada.

Budući da ova fabrika izvozi 97% svojih finalnih proizvoda zbog izvrsnog kvaliteta, učesnici posjete sada će ih moći podržati promovisanjem činjenica o ovom primjeru najbolje prakse recikliranja PET-a. Fokusna grupa posjetilaca ovog puta bili su profesori iz oblasti zaštite životne sredine i tehnologije polimera sa Univerziteta u Banjoj Luci sa svojim studentima, koji su uglavnom u fazi finalizacije završnog rada ili upisani na master studije. Mladi sudionici, koji će uskoro biti profesionalci koji rade u industriji ili vladinim tijelima, mogli su vidjeti kako se prerađuje PET otpad i moći će edukovati svoje kolege i porodice o tome da se PET otpad uspješno prerađuje u ovoj zemlji. Budući da je tvornica licencirana za otkup prikupljenog otpada čak i od građana i manjih grupa, ovo je sjajna šansa za studente da promovišu akcije prikupljanja PET-a i njegove prodaje za reciklažu radi postizanja nekih socijalnih ciljeva ili podrške za humanitarne ili sportske aktivnosti.

Linkovi:

http://env-net.org/

https://reciklaza.ba/

USPJEH STUDENATA HEMIJE NA KONFERENCIJI „SAVREMENI MATERIJALI 2020”

Studenti završne godine SP Hemija, Nina Babić, Dragana Žabić, Zorica Jerkić i Stefan Četić učestvovali su u istraživanjima i eksperimentalnom radu na naučnom-istraživačkom projektu „Fitosinteza, karakterizacija i biomedicinska primjena metalnih (Ag,Si,Cu) i oksidnih (ZnO,TiO2,CuO,Fe2O3) nanočestica: mikrobiološki, biokinetički i toksikološki apsekt” koji se finansira od strane Ministarstva za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo RS, pod mentorstvom prof. dr Dijane Jelić i asistentice Dragane Gajić, sa Katedre za fizičku hemiju, kao i prof. dr Aleksandre Šmitran sa Medicinskog fakulteta.

Kroz eksperimentalni rad, studenti su se upoznali i obučili za rad na nekoliko različitih instrumenata, neophodnih za karakterizaciju materijala koje su sintetisali, kao i za izvođenje eksperimenata i procjenu fotokatalitičke i antimikrobne sposobnosti metalnih nanočestica. Rezultate učešća u projektu studenti su prezentovali na 13. Međunarodnoj konferenciji Savremeni materijali 2020 pod nazivom „Empowering students in science: Phytosynthesis, characterization and biomedical application of metallic (Ag,Si,Cu) and oxide (ZnO,TiO₂,CuO,Fe₂O₃) nanoparticles: microbiology, biokinetics and toxicology aspect”.

Na konferenciji su bila predstavljena 84 rada i predstavljeni rad studenata je sa još tri rada nagrađen kao najbolji poster od strane stručne komisije koju čine eminenti profesori i akademici. Ostvarena su dva glavna cilja projekata: uspješna sinteza novih materijala metodom zelene hemije, na ekonomičan i ekološki prihvatljiv način, dobijanje uvida u njihove fotokatalitičke i antimikrobne potencijale, i aktivno uključivanje studenata u projekte i naučno-istraživački rad. Postignuti rezultati potvrda su kvalitetnog zajedničkog rada i bitnosti uključivanja studenata u nauku, bilo putem rada na naučnim projektima ili stručim praksama, gdje se stiče praktično iskustvo i proširuje prethodno stečeno znanje.

Radionica u okviru projekta RIS-RESTORE

U petak, 16. oktobra 2020. godine, održana je prva Radionica u sklopu projekta RIS-RESTORE. Puni naziv Radionice koja je održana u Seminar sali Etno sela – muzeja Ljubačke doline je bio POTENCIJAL ZA VALORIZACIJU CRVENOG MULJA U BIH. Radionici su prisustvovali partneri na projektu iz Bosne i Hercegovine: Prirodno-matematički fakultet Univerziteta u Banjoj Luci, Rudarsko-geološko-građevinski fakultet Univerziteta u Tuzli, Alumina d.o.o. Zvornik i Federalni zavod za geologiju, Sarajevo. Događaju su takođe prisustvovali predstavnici rudnika, donosioci politika u sektoru rudarstva, nauke, tehnologije i inovacija, predstavnici firmi, razvojnih agencija, istraživači i investitori – konkretno, predstavnici Rudarskog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci, Rudarskog instituta u Prijedoru, Hemijskog i Poljoprivrednog fakulteta Univerziteta u Beogradu, Instituta za zaštitu i ekologiju Republike i Srpske i kompanije za geološka istraživanja IBIS-INŽENJERING.

Seminar je organizovan od strane Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci, jednog od partnera na projektu, sa kolegama iz konzorcijuma. Međunarodni RIS-RESTORE projekat ima za cilj uspostavljanje samoodržive mreže strana zainteresovanih za preradu jalovine crvenog mulja u regionu Istočne i Jugoistočne Evrope i ekstrakciju rijetkih zemljanih elemenata. Diseminacijom projekta, aktivnostima poput ove radionice će se ojačati saradnja između lokalnih kompanija i naučnih institucija, te omogućiti praktična primjena rezultata naučnih istraživanja u razvoju novih proizvoda/procesa iz otpadnih materijala. Obzirom na epidemiološku situaciju radionica je održana u skladu sa poštovanjem svih zaštitnih mjera u sali poluotvorenog tipa.

Poveznica: http://ris-restore.zag.si/

Otpočele terenske i istraživačke aktivnosti projekta RIS RESTORE

Partneri na projektu RIS RESTORE finansiranom od strane fonda EIT RawMaterials sastali su se 10.09. u Zvorniku u upravi kompanije „Alumina“. Sastanku su prisustvovali predstavnici četiri tima iz Bosne i Hercegovine: Federalni zavod za geologiju, Rudarsko-geološko-građevinski fakultet Univerziteta u Tuzli, Prirodno-matematički fakultet Univerziteta u Banjoj Luci, a sastankom je predsjedavala direktorka Sektora integrisane zaštite „Alumine“ dipl.inž. Dragana Smiljanić. Učešće „Alumine“ u ovom projektu je od izuzetne važnosti obzirom da je „Alumina“ jedan od vodećih proizvođača raznih vrsta glinica, hidrata, zeolita, silika gela i vodenog stakla koji nalaze primjenu u raznim industrijima. Kompanija trenutno izvozi preko 95% svojih proizvoda u više od 40 zemalja EU, Azije, Afrike, SAD, Južne i Centralne Amerike i ostale. „Alumina“ je jedina fabrika na zapadnom Balkanu koja se bavi preradom boksita po Bayer-ovom postupku i proizvodnjom različitih vrsta hidrata i glinica.

Kompanija trenutno zapošljava oko 1.520 radnika, ima više od 800 dobavljača i poslovnih partnera iz Republike Srpske i Federacije BiH, Srbije i zemalja bivše Jugoslavije. Na poslovanje fabrike naslonjeno je više hiljada radnika, prije svega u Zvorniku i regiji Birač.

„Alumina“ u procesu prerade boksitne rude, koja dolazi iz više nalazišta u Bosni i Hercegovini, generiše otpadni materijal koji se naziva „crveni mulj“. Međutim, crveni mulj i dalje nosi veliki potencijal kao sekundarna sirovina. Esktrakcija korisnih minerala iz ovakvih sekundarnih sirovina je posljednjih godina jedna od vodećih istraživačkih grana, a takođe i mnogih uspješnih ulaganja u privredi. Tako npr. Vijetnam prerađuje skoro sav crveni mulj iz ove zemlje u korisne proizvode, a i Kina takođe postiže stepen reciklaže od oko 5% i napreduje i dalje. Procjenjuje se da se u Evropi na više odlagališta nalazi oko 80 miliona tona crvenog mulja. Koordinator projekta je slovenački Zavod za gradbeništvo, a partneri su, osim navedenih iz BiH, takođe i prestižni univerziteti i instituti iz Grčke, Španije, Mađarske, Švajcarske, Hrvatske i Austrije. Partneri će u toku projekta uložiti napore da definišu potencijale za preradu crvenog mulja u korisne proizvode, čime bi bio učinjen značajan korak na smanjenju količine ovog, za sada deponovanog otpada. Za našu zemlju je od velikog značaja što bi valorizacija crvenog mulja dovela do otvaranja još radnih mjesta u već vrhunski uspješnoj kompaniji kakva je „Alumina“, koja je u ovom trenutku nesumnjivo najuspješnija kompanija u Bosni i Hercegovini.

Poveznica:

http://ris-restore.zag.si/

TRAKMAT / RAISESEE PROJEKAT: OBUKA IZ PRIPREME MINERALNIH SIROVINA

Studenti SP hemija, koji su ujedno istraživači na projektima TRAKMAT / RAISESEE posjetili su 04.09.2020. godine Rudarski fakultet u Prijedoru. Koleginice sa Rudarskog fakulteta su ih obučavale u pripremi mineralnih sirovina. Ustinjavanje i priprema definisanih frakcija čestica različite veličine je izuzetno važna oblast kako za samo rudarstvo, tako i za hemiju. Naime, katalitička ili adsorpciona svojstva, pa i svojstva emisije svjetlosti čestica primjenjivanih u hemijskoj industriji, često zavise upravo od veličine čestica.

Stečeno znanje istraživači će primijeniti u narednim sedmicama kako bi zainteresovali i mlađe stažiste projekta RAISESEE za ovu temu. Konkretno, obuka je izvršena na ugljenim materijalima kompanije „Destilacija“ koji su nakon granulacije na ispod 2mm prečnika, pokazali odličan potencijal kao aditivi za pojačavanje rudarskog eksploziva o čemu je publikovan i međunarodni rad. Kroz ovakva istraživanja studenti još jednom mogu da shvate neraskidivi spoj hemije i rudarstva, i potencijal domaćih proizvoda u hemijskoj industriji koji mogu biti bazirani na isključivo domaćim rudnim bogatstvima ili čak sekundarnim sirovinama iz rudarstva. Projekat TRAKMAT ulazi u završnicu, ali je utisak učesnika da je saradnja između studenata i nastavnog kadra SP Hemija i Rudarskog fakulteta ojačana i da su se mnoge plodne zajedničke ideje izrodile iz ovog projekta.

Poveznice:

http://www.vladars.net/sr-SP-Cyrl/Vlada/Ministarstva/mnk

http://www.rf.unibl.org/

http://raiseseeris.istm.cnr.it/

https://eitrawmaterials.eu/

https://pmf.unibl.org/trakmat-national-project/

https://www.mdpi.com/1996-1073/13/18/4681

Unaprijeđena saradnja sa kompanijom „Bentoproduct doo“

Kompanija „Bentoproduct doo“ je još jedan u nizu uspješnih privrednih subjekata u Republici Srpskoj. Bave se eksploatacijom i mehanohemijskom preradom domaćeg minerala bentonita iz nalazišta u Šipovu. Takođe, rudnik i sama fabrika zapošljavaju nekoliko desetina radnika i stimulans su razvoju opštine Šipovo. Radi se o stranom ulaganju u proizvodnju visokokvalitetnih proizvoda na bazi bentonita namijenjenih za šest različitih industrija, a s ponosom ističu činjenicu da su odnedavno jedini lokalni proizvođač bentonitnih tepiha, odnosno vodonepropusnih bentonitnih membrana koje imaju široku primjenu u nisko- i visokogradnji, te zaštiti životne okoline. Zahvaljujući kvalitetu od kojeg ne odstupaju od početka proizvodnje, i ovim proizvodom dokazuju da naša domaća proizvodnja prati trendove i nudi isti kvalitet kao svjetska konkurencija. „Bentoproduct doo“ izvozi više od 90% svoje proizvodnje.

Vrata ove kompanije su već duže vremena otvorena za studente Studijskog programa hemija Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci. Tako su u 2019. godini čak realizovane i posjete studenata zajedno sa grupom maturanata koji se interesuju za nauke o materijalima, i to kroz projekat RAISESEE. Ovaj put, posjeta direktora proizvodnje Aleksandra Ubiparipa i izvršne direktorice Irene Bijelić Fakultetu, imala je za temu dogovor o potpisivanju Ugovora o poslovno-tehničkoj saradnji kompanije „Bentoproduct doo“ i PMF-a. U okviru budućeg ugovora odvijaće se istraživački rad na PMF-u o aktiviranom bentonitu. Istraživanje će imati za cilj dalja dokazivanja zdravstvene ispravnosti novih vrsta bentonita kako bi on mogao biti i šire primjenjivan, naročito u oblasti prehrambene industrije. Eksperimentalni rad će biti podržan kroz projekat RAISESEE kako bi se i stažisti projekta upoznali sa metodama analiza. Kostur istraživanja će nositi studenti i stažisti SP hemija rodom iz Šipova, u nadi da bi kompanija prepoznala njihov trud i u budućnosti dala povjerenje ovim mladim ljudima ukoliko se ukažu prilike za zaposlenja hemičara.

Poveznice:

http://raiseseeris.istm.cnr.it/

https://bentoproduct.ba/

Studenti studentima: Obuka mladih istraživača

Obuka mladih istraživača u primjeni gasne hromatografije sa masenom spektroskopijom (GC-MS), održana je 27.8.2020. godine. Obuci su prisustvovali master studenti, kao i istraživači aktivni u projektima Studijskog programa hemija. SP Hemija s ponosom ističe da je ovu obuku obavio jedan od istaknutih svršenih studenata ovog studijskog programa, Nemanja Koljančić, master hemije. Kolega Koljančić je nakon uspješno završenih master studija na SP Hemija, primljen na doktorski program na Slovačkom tehničkom univerzitetu u Bratislavi (STU) koji uspješno pohađa. Najnovija saznanja o metodama iz ove oblasti, koja je stekao u Slovačkoj, Nemanja prenosi i na svoj matični fakultet. Na ovaj način mlađi studenti stiču znanje od starijih i učvršćuje se Alumni zajednica hemičara. Ovaj put obavljena obuka biće od značaja za eksperimentalne aktivnosti na više nacionalnih projekata koji su u u toku, naročito onima koji se tiču organske hemije, hemije polimera i hemije životne sredine. Takođe, obuka je dio pripremnih aktivnosti za relizaciju Erasmus+ K1 akcije između naša dva fakulteta koja je odobrena i počeće sljedeće akademske godine.

Kupljen novi mikroskop

Studijski program Hemija, bogatiji je za još jedan dio opreme. Nabavljen je digitalizovani mikroskop model OMAX 40X-2500X opremljen kamerom od 14 MP.

Specifičnost ovog mikroskopa je što može da posmatra sa izuzetnom rezolucijom uzorke uvećane i do 2500 X, ali i različitih morfologija te da snima kvalitetne fotografije i video snimke uzoraka. Naime, u radu na studijskom programu hemija je veoma bitno posmatrati oblike i dimenzije mikro i nanočestica koje se sintetizuju, kao i raspodjelu čestica u kompozitima neorganskih čestica i polimera koje su česta tema istraživanja na master i diplomskim radovima.

Ovaj mikroskop predstavlja uređaj za preliminarni pregled čestica koje se, ukoliko ima potrebe zatim detaljnije analiziraju na skening i transmisionim elektronskim mikroskopim u saradničkim laboratorijama partnera SP Hemija u inostranstvu.

Uređaj je u potpunosti nabavljen sredstvima Ministarstva za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo i to iz dva nacionalna projekta u kojima je ova tehnika potrebna: projekat “Nanokompoziti na bazi pirofilita: kinetički aspekti otpuštanja bioaktivnih molekula” i projekat “Monitoring organske supstance i specifičnih parametara na molekulskom nivou iz rijeke Vrbas na području grada Banja Luka”.

Повезнице:

http://www.vladars.net/sr-SP-Cyrl/Vlada/Ministarstva/mnk/Pages/default.aspx

https://hemija.pmf.unibl.org/sr/vrbas/

https://hemija.pmf.unibl.org/sr/pyro-clay19/

Lansiran novi website

SP hemija lansirao novi website!

POSJETA FABRICI “BENTO PRODUKT”

LIR Evolucija je partner PMF-a, neprofitna naučnoistraživačka organizacija iz Banja Luke, sa portfoliom od preko 50 uspješnih EU projekata od kojih je svaki ostavio konkretan trag u praksi u našoj zemlji. Nedavno su uspješno aplicirali sa partnerima i dobili sredstva za projekat „ENV.Net uključivanje pitanja životne sredine Zapadnog Balkana i Turske u političku agendu EU“ (ENV.Net Factoring the Environmental Portfolio for WB and Turkey in The EU Policy Agenda).

Opšti cilj projekta je da doprinese poboljšanju primjene politika u zaštiti životne sredine u skladu sa standardima EU, u smislu unapređenja i ojačavanja interakcija među pojedinim akterima u zaštiti životne sredine, kao što su NVO/OCD, mediji i donosioci odluka, pružajući mogućnost za stvaranje boljeg tehničkog i finansijskog okruženja za đelovanje u svakoj od zemalja u regionu, kao i regionu u cjelini. Projekat se bavi pitanjima zaštite životne sredine, tj. iskorišćavanjem otpadnih materijala kao sirovina za nove procese (cirkularna ekonomija).

Kao korisnike projekta odabrali su mlade, naročito studente Studijskog programa Hemija i Srednju tehnološku školu iz Banje Luke. Mladi će profitirati u smislu da će kroz niz studijskih putovanja koji su predviđeni ENV.net projektom, obilaziti uspješne primjere industrije koja prerađuje naše prirodne sirovine. Jedna od tih posjeta je i nedavni odlazak u „Bentoprodukt“ kompaniju koja se bavi preradom bentonita iz nalazišta kod Šipova.

Ovo nalazište ima oko 3 miliona tona rezervi u kojima je procenat montmorilonita kao aktivne supstance jako visok (72-95%). Kompanija „Bentoprodukt“, nastala kao greenfield investicija koja prerađuje sirovinu i proizvodi specifične proizvode na bazi bentonitne gline za različite industrije, koji kao takvi postižu mnogo veću vrijednost na međunarodnom tržištu nego izvoz sirovog bentonita. Trenutno „Bentoprodukt“ nudi proizvode za livačku i građevinsku industriju, poljoprivredu, prehrambenu industriju te program granulisanog bentonita koji se najviše prodaje kao posip za kućne ljubimce.
Za studente i učenike je bilo izuzetno korisno da vide konkretnu primjenu mehanohemije, kroz izmjenu jona kalcijuma jonima natrijuma u strukturi ovog minerala. Mehanohemija jedna od relativno novih oblasti hemije na koju je potrebno obratiti posebnu pažnju kako u istraživanjima, tako i u nastavnom procesu osposobljavajući studente i učenike za primjenu, sa aspekta očuvanja životne sredine, prihvatljivih tehnoloških postupaka. Mehanohemijskim pristupom moguće je izvoditi hemijske reakcije bez prisustva rastvarača, tako što se na hemijska jedinjenja u čvrstom stanju primjenjuje mehanička sila. Uklanjanje često toksičnih rastvarača iz procesa proizvodnje, značajno pojeftinjuje proces u kome se ujedno generiše i manje otpadnih voda.

https://srpskainfo.com/nauka-u-misiji-razvoja-zelenog-rudarstva-profesori-i-studenti-obuli-cizme-i-izasli-na-teren/

http://www.bentoproduct.ba/

http://env.net/

http://lir.ba/

Category: opšte