opšte – Page 8 – SP hemija

Istraživačke aktivnosti Studijskog programa hemija predstavljene na međunarodnom kongresu

Od početka pandemije neposredna naučna komunikacija na međunarodnom nivou znatno je otežana, pri čemu je broj odlazaka istraživača i studenta na razmjene i konferencije gotovo zanemariv. Međutim, uz online konferencije, povremeno se održavaju i hibridni naučni skupovi koji omogućavaju razmjenu znanja. Naš tim ne propušta ovakve prilike koje nam omogućavaju da izložimo svoje rezultate i upoznamo se sa radom drugih kolega. Uz profesionalnu organizaciju i u skladu sa svim preporukama za zaštitu od prenosa virusa COVID-19, na Jahorini je od 17-19. marta 2021. održan 7. međunarodni kongres „Inženjerstvo, okolina i materijali u procesnoj industriji“. Kongresu je prisustvovalo oko 50 naučnika iz regiona, a putem video linka omogućeno je uključenje plenarnih predavača i drugih učesnika iz više evropskih zemalja koji su predstavili rezultate aktuelnih istraživanja.

Naš studijski program je predstavio najnovije rezultate sa više projekata, koji su u uslovima pandemije realizovani u saradnji sa međunarodnim partnerima. Prvi autori naših prezentacija su bili studenti master i doktorskih studija od kojih su neki ujedno i naši asistenti.

Sanja Pržulj, ma, i Dragana Mirošljević, dipl.hem., predstavili su rezultate projekta REDI-NANO (Sinergija), sa koautorima sa Desy instituta u Hamburgu.

Dragana Gajić, ma, predstavila je rezultate projekta „Hybrid Metallic/Carbon Nanomaterials Made from Mining Industry Sludge and Their Applications in Adsorption/Catalysis Treatment of Emerging Pharmaceuticals in Water“ (UNESCO Green Chemistry for Life) sa koautorima sa Univerziteta u Poatjeu.

Sunčica Sukur, dipl.hem. zajedno sa kolegicama iz „Alumina“ d.o.o. Draganom Smiljanić, dipl.inž.teh, i Đurđom Oljača, dipl.fiz.hem., predstavila je rezultate projekta RIS RESTORE (EIT RawMaterials) u kolaboraciji sa kolegama sa Nacionalnog tehničkog univerziteta u Atini.

Dejana Savić, dipl.hem., predstavila je rezultate istraživanja ambalažnih materijala, projekta koji je realizovan u okviru saradnje sa Univerzitetom u Beogradu.

Marijana Terzić, dipl.hem., predstavila je najnovije rezultate saradnje sa RiTE Ugljevik. U ovom istraživanju učestvovale su, takođe, kolegice iz kompanije „Alumina“ d.o.o., kao i kolege iz Fondacije za istraživanje i tehnologiju sa Herakliona i Univerziteta u Tuzli.

Jedan od sponzora i pokrovitelja kongresa bila je COST asocijacija iz Brisela, koju su predstavili članovi našeg tima. Doc. dr Suzana Gotovac Atlagić kao prezenter i prof. dr Milica Balaban kao član Naučnog odbora Kongresa predstavile su mogućnosti za učešće domaćih naučnika u COST akcijama. Doc. dr Gotovac Atlagić je delegat Bosne i Hercegovine u naučnom odboru ovog fonda u trećem mandatu, dok je prof. dr Balaban uspješno učestvovala u COST akciji. Aktivnosti SP Hemija u COST organizaciji i samim akcijama doprinijele se učvršćivanju veza sa evropskom naučnom zajednicom i realizaciji zajedničkih istraživanja i publikacija.

Poveznice:

https://hemija.pmf.unibl.org/en/redinano/

https://pmf.unibl.org/hybrid-metalliccarbon/

http://ris-restore.zag.si/

https://www.aluminazv.ba/

https://www.riteugljevik.com/

https://www.mechsustind.eu/

https://www.cost.eu/

Seminar RIS RESTORE uz prisustvo Japanske delegacije

U organizaciji Ambasade Japana u Bosni i Hercegovini i Prirodno-matematičkog fakulteta 3. marta održan je hibridni seminar pod nazivom „Learn from the Best: Environmental Solutions for Bosnia and Herzegovina Future“. PMF je imao čast i zadovoljstvo i da ugosti Njegovu Ekselenciju gospodina Makoto ITO, ambasadora Japana u Bosni i Hercegovini, a tokom njegove prve posjete Banjoj Luci nakon što je preuzeo dužnost u decembru 2020. godine. Poznato je da Vlada Japana već duži niz godina podržava, ne samo brojne projekte u oblasti zdravstva i obrazovanja, već i razne aktivnosti iz oblasti zaštite životne sredine i održivog razvoja na zapadnom Balkanu.

Kao nastavak takve prakse, u toku 2020. godine, Ambasada Japana izrazila je želju da organizuje edukativni događaj na kome bi se ovdašnja akademska zajednica i zainteresovani iz industrije upoznali sa iskustvima Japana u ovoj oblasti, kao i sa tekućim projektima i aktivnostima PMF-a. Ambasada je obezbijedila prisustvo tri vrhunska japanska stručnjaka za životnu okolinu koji su se u rad seminara uključili putem online linka. To su bili Prof. dr Shinji Wakamatsu, Prof. dr Hidefumi Imura i ekspert JICA (Japanske vladine agencije za međunarodnu saradnju) Mr. Taizo Yamada. Eksperti su podijelili japanska iskustva prevazilaženja posljedica nastalih tokom perioda zagađenja koji je usljedilo nakon naglog industrijskog rasta iz pedesetih i šezdesetih godina prošlog vijeka.

PMF je predstavio svoj tekući projekat RIS RESTORE kroz diseminaciju ciljeva i trenutnih rezultata na ovom projektu. Pored velikog broja online uključenja, u skladu sa epidemiološkim mjerama i uz stroge mjere zaštite, jedan broj studenta završnih godina, mladih asistenata i lokalnih eksperata iz drugih institucija događaju su prisustvali uživo u amfiteatru PMF-a. Nakon predavanja, uslijedila je diskusija o mogućnostima za buduću saradnju, ali i budućem pravcu Bosne i Hercegovine u ovoj oblasti, sa posebnim osvrtom na važnost razvoja hemijskih tehnologija zasnovanih na otpadnim i sporednim proizvodima kao sirovinskoj bazi, što je ujedno i glavni cilj EIT Raw Materials fonda iz kojeg je podržan projekat RIS RESTORE.

BN TV prilog

RTRS prilog

NEZAVISNE

Poveznice:

http://ris-restore.zag.si/

https://www.bosnia.emb-japan.go.jp/

https://www.jica.go.jp/

https://www.ehime-u.ac.jp/

https://www-user.yokohama-cu.ac.jp/

Nagradni konkurs Fonda Nenada M. Kostića za najbolje master i diplomske radove iz oblasti čiste i primijenjenje hemije

Fond Nenada M. Kostića za hemijske nauke ove godine dvadeseti, jubilarni, put otvara konkurs za dodjelu nagrada za najbolje završne radove sa osnovnih i master akademskih studija.

Ovaj fond djeluje kroz Upravni odbor, koji čine profesori sa univerziteta širom Srbije i u ovoj zemlji već dvije decenije radi u korist nastave i nauke.

Fond će nagraditi autore i pohvaliti mentore dva najbolja rada odbranjena u periodu od 1. aprila 2020. do 31. marta 2021. godine. Novčane nagrade iznosiće 1 000, odnosno 850 €. Nenagrađeni kandidati dobiće po jedan grafički list srpskih likovnih umjetnika.

Fond će dodijeliti vankonkursnu nagradu od 1 000 € prema vlastitom izboru, bez prijavljivanja kandidata.

Konkurs traje od 15. februara do 9. aprila 2021. godine. Kandidati se na konkurs prijavljuju sami. Prijavu je moguće dobiti pismom upućenim na e-adresu: tatjanad@chem.bg.ac.rs. Uz prijavu se prilaže po jedan primjerak sljedećih dokumenata:

biografija, ne duža od jedne strane, sa podacima o srednjoškolskom obrazovanju, univerzitetskim studijama, karijeri i eventualnim nagradama i uspjesima,
master ili diplomski rad,
uvjerenje o odbranjenom radu,
uvjerenje o svim položenim ispitima na osnovnim i master studijama sa ocjenama,
dvije povjerljive preporuke mjerodavnih osoba koje dobro poznaju rad kandidata, poslate na e-adresu: tatjanad@chem.bg.ac.rs,
spisak i kopije objavljenih radova i saopštenja.

Potpunu prijavu sa svim prilozima poslati u elektronskom obliku na e-adresu: tatjanad@chem.bg.ac.rs.

Upravni odbor i predsjednik Fonda će vrednovati zasluge kandidata prema mjerilima kao što su: naučna vrijednost rada; originalnost, kvalitet i primjenljivost rezultata; objavljeni i saopšteni naučni i stručni radovi, ako ih kandidat ima; komisijska ocjena odbranjenog rada; uspjeh na studijama i slično.

Dodjele nagrada i pohvala fond namjerava dodijeliti u drugoj polovini maja u Svečanoj Sali Univerziteta u Beogradu – Hemijskog fakulteta, Studentski trg 12-16. Datum i okolnosti planirane svečanosti biće naknadno objavljeni u skladu sa epidemiološkom situacijom. Nagrađeni kandidati i pohvaljeni mentori su obavezni da prisustvuju svečanosti. Dobitnici nagrada će izložiti svoje radove u predavanjima koja će trajati po najviše sedam minuta. Svim nagrađenim i nenagrađenim kandidatima i njihovim mentorima koji budu prisustvovali svečanosti i koji to zatraže, biće plaćeni putni troškovi. Svi prisutni biće pozvani na prijem u čast nagrađenih i pohvaljenih.

Više obavještenja o konkursu moguće je dobiti od v. prof. dr Tatjane Verbić: telefon 011/3336-611, e-adresa tatjanad@chem.bg.ac.rs ili od predsjednika i osnivača Fonda, prof. dr Nenada M. Kostića, čija e-adresa je nen.m.kos@gmail.com.

Hemičari – prvaci Republike u nauci po treći put

Ministarstvo za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo, objavilo je rezultate konkursa za podsticaje i nagrade u 2020. godini.

Tim „STUDIJSKI PROGRAM HEMIJA“ treću godinu za redom je dobio nagradu za naučna dostignuća koja se dodjeljuje jednom naučnom timu godišnje. Kriterijumi za ovu nagradu su veoma jasni, pri čemu se u obzir uzima međunarodna vidljivost naših naučnika kroz učešća u međunarodnim projektima, realizovana međunarodna mentorstva i međunarodne monografije objavljene od strane renomiranih svjetskih izdavačkih kuća.

Dodatni kriterijum, na koji je SP Hemija naročito ponosan, predstavlja saradnja sa industrijom. U ovoj kategoriji naš tim je u 2020. godini kandidovao dva industrijska projekta i to sa kompanijama „Bentoprodukt“ iz Šipova i „Destilacija“ iz Teslića, koja imaju za cilj razvoj novih proizvoda u ovim kompanijama. Pored istraživača, u realizaciji ovih projekata bili su angažovani i studenti oba ciklusa studija SP Hemija, što ističemo kao posebnu vrijednost ostvarene saradnje.

Osim nagrade za najuspješniji tim, pojedinačne nagrade za naučnu produktivnost su dodijeljene našim nastavnicima i saradnicima. Profesori Saša Zeljković, Milica Balaban i Suzana Gotovac Atlagić, kao i dr Ivan Samelak, nagrađeni su za objavljene naučne radove u različitim kategorijama međunarodno recenziranih časopisa.

Linkovi:

https://www.vladars.net/sr-SP-Cyrl/Vlada/Ministarstva/mnk/Konkursi/Konkursi_ministarstva/Konkursi_nauke/Pages/default.aspx

https://bentoproduct.ba/

https://destilacija.net/

Savremeni infracrveni spektrofotometar spreman za aktivnosti studenata i istraživača

Studijski program hemija sa zadovoljstvom objavljuje da je kupljen najsavremeniji infracrveni spektrofotometar (Infracrveni spektrofotometar sa Furijevom transformacijom, sa prigušenom totalnom refleksijom, ATR, model dodatne opreme IRSpirit, proizvođača Shimadzu). Kupovina je obavljena u okviru dva nacionalna projekta „Nanohemijska rješenja u unapređenjima aditiva za tehničke lubrikante” i „Sinteza i karakterizacija siloksanskih blok kopolimera sa potencijalom samoobnavljanja” podržanih od Ministarstva za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo Republike Srpske.

Infracrveni spektrofotometri postali su dio standardne opreme u svakoj hemijskoj laboratoriji. Ovaj instrument će u prvoj godini služiti za završetak istraživanja na Studijskom programu hemija, koja se tiču efikasne disperzije metalnih nanočestica u uljima i mazivima domaće kompanije „Tehnosint“ i karakterizacije poli(siloksana) namijenjenih za primjenu u solarnim ćelijama. Nakon ispunjavanja projektnih ciljeva, instrument će biti potpuno dostupan, kako studentima za eksperimentalni rad u okviru završnih radova svih ciklusa studija, tako i u istraživačke svrhe.

Čast da urade prva probna mjerenja na novom instrumentu imali su naši studenti četvrte godine hemije na laboratorijskim vježbama iz predmeta „Nanohemija”, u okviru kojih su ispitivali uzorke različitih materijala iz lokalnih izvora.

Poveznice:

https://www.shimadzu.com/an/products/molecular-spectroscopy/ftir/ftir-spectroscopy/irspirit/index.html

https://www.vladars.net/sr-SP-Cyrl/Vlada/Ministarstva/mnk/Pages/default.aspx

https://www.tehnosint.com/

Novi veb-sajt Studijskog programa hemija

Studijski program hemija sa ponosom objavljuje svoj novi veb-sajt na kojem čitaoci mogu aktivno pratiti naučna dešavanja i promjene na ovom odsjeku Prirodno-matematičkog fakulteta.

Veb-sajt je u fazi razvoja, neprestano se dopunjava i unapređuje zahvaljujući angažovanosti nastavnika i saradnika koji pripremaju vijesti o aktivnostima naših studenata, novoj opremi i projektima, kao i saradnjama sa domaćim industrijama, međunarodnim razmjenama – generalno, o svemu značajnom što SP Hemija radi i pruža.

Posebnu zahvalnost SP Hemija upućuje Mitji Tanjgi, šefu računarskog centra fakulteta, koji pripremljene vijesti objavljuje na našem veb-sajtu, prilagođenom na tri varijante za sve čitaoce, sadašnje i buduće studente, naučnike i profesore.

Env.net PROJEKT: Obilazak kompanija povezanih sa sakupljanjem sekundarnih materijala

Završna studijska posjeta Studijskog programa hemija 2020. godine za projekat „Env-net“ bila je posjeta kompanijama povezanim s lancem sekundarnog sakupljanja materijala. Ovog puta posjeta je obavljena sa studentima 4. godine Prirodno-matematičkog fakulteta, profesorima srednje Tehnološke škole Banja Luka i ostalim gostima iz srednjih škola. Slično prethodnoj posjeti, cilj je bio podići svijest o tekućem razvoju sistema reciklaže u Bosni i Hercegovini. Većina javnosti nije svjesna činjenice da se brojne uspješne kompanije bave prikupljanjem različitih grupa materijala, metala, polimera, papira i stakla.

Ovaj put posjeta je obuhvatila tri lokacije.

Prizma komerc je privatna kompanija sa preko 35 godina tradicije u sakupljanju i izvozu različitih metala u većem obimu, zajedno sa svojim partnerom. Kompanija otkupljuje i vrlo male količine otpadnog metala od građana na njihovom registrovanom šalteru, ali prikuplja i tone metalnog otpada od većih mašinskih kompanija. Rukovodstvo ove kompanije su visokoobrazovani mladi vlasnici koji svojim svakodnevnim zalaganjem daju primjer svojim zaposlenicima i zajednici. Međutim, oni prate i savremeni naučni razvoj i metode poput zelenih metoda za reciklažu elektronskog otpada, što predstavlja jednu od njihovih ambicija u budućnosti.

Euro Beta je prvi i trenutno jedini operater reciklaže koji radi u gradu Banja Luka. Organizuju prikupljanje i skladištenje materijala koji se mogu reciklirati i promovišu kulturu recikliranja među mladom populacijom. Takođe su zaduženi za postavljanje kontejnera za reciklažu širom grada. Osoblje kompanije upoznalo je posjetioce sa trenutnim zakonodavstvom i kako se mogu prijaviti za postavljanje reciklažnih „ostrva“ u svojim lokalnim zajednicama.

Grand promet je kompanija za prikupljanje papira koja u ovom trenutku zapošljava preko 30 ljudi. Oni takođe nude priliku malim sakupljačima i građanima da sakupljeni papir prodaju na njihovom šalteru, dok istovremeno sakupljaju velike količine kartona i papira iz tržnih centara i fabrika. Treba naglasiti da se sakupljeni papir uglavnom obrađuje u fabrici „Natron-Hayat“ u Maglaju, u Bosni i Hercegovini, koja je velika fabrika papira sa preko 65 godina tradicije, koju trenutno vode turski investitori i koja ima izvrsne ekološke standarde. U zavisnosti od cijena na međunarodnom tržištu, prikupljeni papir se ponekad izvozi, ali što je najvažnije, uvijek nađe put od ove kompanije do tvornica za reciklažu.

Ova posjeta, slično prethodnoj, koja je obavljena zahvaljujući projektu „Env-net“, bila je posvećena podizanju svijesti. Posjetioci, posebno nastavnici iz srednje škole, ali i studenti koji će uskoro postati nastavnici, moći će podstaći svoje zajednice i učenike da sakupljaju sekundarne sirovine i objasniti im njihovo kretanje u reciklažnom lancu. Sumnja građana u stvarnu sudbinu sirovina odvojenih u šarene kontejnere na reciklažnim „ostrvima“ glavni je problem koji usporava efikasnu reciklažu. Širenjem informacija i razmjenom iskustava stečenih u stvarnim kompanijama koje se trude da sakupljaju i žive od recikliranja, građani će početi vjerovati lancu i doprinijeti povećanju recikliranja, čineći životnu sredinu čistijom. Konačno, cilj da Bosna i Hercegovina ostane bez deponija možda nije tako daleko.

Poveznice:

http://env-net.org/

https://prizmacomerc.ba/

http://www.eurobeta.ba/

https://bl.komorars.ba/en/companies/1345

TRAKMAT projekat: Međunarodna nagrada za Sunčicu Sukur, mladog istraživača

Sunčica Sukur koja je zaposlena kao asistent istraživač na SP Hemija na projektu RIS RESTORE, a ujedno je i master student, osvojila je 3. mjesto na međunarodnom takmičenju za inovativne ideje iz oblasti nauka o materijalima organizovanog od strane EIT RawMaterials Hub, Regional Centre Adria.

Sunčica je predstavila rezultat svog diplomskog rada odbranjenog u julu 2020, a koji je donio značajan potencijalno aplikativan rezultat o domaćem pirofilitu. Pirofilit je alumosilikat koga u Bosni i Hercegovini imamo oko 38 miliona tona u nalazištu Parsovići kod Konjica što ga čini vjerovatno najvećim nalazištem ovog minerala u svijetu.

Sunčica je detaljnim ispitivanjem kinetike neutralizacije kiselih rastvora mikroniziranim puderom od pirofilita, došla do zaključka da je ta kinetika veoma brza, odnosno da pirofilit u periodu kraćem od jedne minute potpuno neutrališe kisele rastvore čak i do pH=2, a zatim ih i puferuje u blago baznu obast od oko pH=8. Ovaj fenomen bi se mogao primijeniti u brzom tretmanu povreda kiselinama u radu, industriji ili u slučajevima napada kiselinama koji su nažalost u svijetu veoma česti. Radilo bi se o pogodnom pakovanju pirofilita u bočice slične bočicama za bebi puder koje bi trebale biti pri ruci u kutijama za pribor za prvu pomoć u svakom domu ili na svakom radnom mjestu gdje postoji mogućnost ovih povreda. Dokazivanje ove primjene se nastavlja u saradnji sa kolegama sa SP Biologija.

Nagrada podrazumijeva i skromni novčani iznos, ali je prestižna, obzirom da je Sunčicin rezultat ostvaren u skromnim laboratorijskim uslovima, na uređaju kupljenom iz sredstava projekta TRAKMAT (podrška Ministarstva za naučno-tehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo). Drugi takmičari su naprotiv predstavili rezultate podržane vrijednim međunarodno finansiranim projektima. Nagrada takođe predstavlja stimulaciju ostalim studentima da kroz projektne aktivnosti na SP Hemija nastavljaju ostvarivati ovako zapažene razultate.

Poveznice:

https://pmf.unibl.org/trakmat-national-project/

https://eitrawmaterials.eu/

https://www.eitrawmaterials-rcadria.eu/events/adria-innovation-day-2020

DOBITNICI NAGRADA SA STUDIJSKOG PROGRAMA HEMIJA ZA NAUČNOISTRAŽIVAČKI RAD U 2019. GODINI.

Čast nam je i zadovoljstvo podijeliti još jednu vijest o uspjehu nastavnika i saradnika Prirodno-matematičkog fakulteta i Studijskog programa hemija.

Od ukupno 67 nagrađenih nastavnika i saradnika na Univerzitetu u Banjoj Luci, sedam nastavnika i saradnika Studijskog programa hemija dobitnici su novčanih nagrada na osnovu ostvarenih međunarodnih rezultata u naučnoistraživačkom i obrazovnom radu za 2019. godinu. Prof. dr Saša Zeljković, prof. dr Dijana Jelić, prof. dr Biljana Davidović Plavšić i doc. dr Dragana Blagojević su nagrađeni kao prvi autori naučnih radova u indeksiranim naučnim časopisima, dok su doc. dr Suzana Gotovac Atlagić, prof. dr Milica Balaban i asistent Sanja Pržulj, ma, nagrađeni u kategoriji nosioca međunarodnih istraživačkih projekata. Doprinos nastavnika i saradnika Hemije ukupnom broju dodjeljenih nagrada iznosi više od 10%, što ukazuje na našu posvećenost naučnoistraživačkom radu i promociji nauke.

Na konferenciji održanoj 10. novembra 2020. na Fakultetu političkih nauka na Univerziteta u Banjoj Luci prof. dr Dijana Jelić i doc. dr Suzana Gotovac Atlagić, imale su priliku da upoznaju prisutne učesnike i mlade saradnike Univerziteta sa sadržajem svojih radova i projekata, ali i sa radom nagrađenih kolega koji zbog epidemiloške situacije nisu bili u prilici da prisustvuju događaju, kao i sa sjelokupnim aktivnostima na našem studijskom programu.

Prvu nagradu je osvojio naš kolega profesor Saša Zeljković koji je objavio dva rada u časopisu Ceramics International čiji je impakt faktor 3,8 i spada u najvišu kategoriju međunarodnih časopisa.

Aktivnosti i preliminarni rezultati projekta RIS RESTORE prezentovani u Poljskoj

U Krakovu u Poljskoj je od 08.-10.10.2020. održana 30. tradicionalna Centralno Evropska i međunarodna konferencija ECOPOLE21′ u organizaciji poljskog Društva za ekološku hemiju i inženjerstvo. I pored otežanih uslova rada organizatori su uspjeli da obezbijede živo prisustvo uglednih govornika sa evropskih univerziteta i Poljske akademije nauka. U okviru od oko 30% programa koji je prezentovan direktnim online prenosima, jednosatnu prezentaciju je imala i dobitnica Nobelove nagrade Prof. dr Ada Yonath iz Izraela. Mjere zaštite od epidemije u toku skupa su bile na visokom nivou, ali je ipak bilo moguće ostvariti značajnu komunikaciju između kolega i govornika uz dosta diskusije i pitanja.

RIS RESTORE projekat u kome učestvuje SP Hemija, je predstavljen usmenom prezentacijom preliminarnih rezultata četiri BiH tima, a govornik je bila Doc. dr Suzana Gotovac Atlagić, koja je prezentovala uživo. Dobijene su važne sugestije od kolega, posebno od timova iz Poljske i Češke koji se bave sličnom tematikom, poput upravljanja „hotspots“ tj. lokacijama zagađenim toksičnim metalima kojih ima u ovim zemljama, što će biti značajno za razvoj daljih RIS RESTORE aktivnosti i istraživanja.

Poveznice:

https://ecesociety.com/accepted-contributions/

https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2009/yonath/facts/

http://ris-restore.zag.si/