opšte – Page 8 – SP hemija

Studijski program hemija predstavio rezultate istraživanja na EMEC21

Studijski program hemija učestvovao je na istaknutoj međunarodnoj konferenciji EMEC21 (The 21^st European Meeting on Environmental Chemistry) u Novom Sadu od 30. novembra – 3. decembra 2021. godine u organizaciji Evropske asocijacije za hemiju i životnu sredinu, Srpskog hemijskog društva i Matice srpske. Mjesto održavanja konferencije bila je Matica srpska, akademska institucija u Srbiji od velikog značaja.

Pored učesnika iz Srbije kao domaćina i zemalja regiona, na konferenciji su učestvovali i naučnici iz Rusije, Njemačke, Slovenije, Francuske, Grčke, Japana, Južne Koreje, Poljske, Španije, Irske, Ujedinjenog Kraljevstva i drugih zemalja, a koji se bave hemijom životne sredine i srodnim značajnim oblastima. Ukupno je prezentovano preko 150 radova, kroz hibridni režim rada u trajanju od tri dana, koji je bio je raznolik sa viskokokvalitetnim naučnim prezentacijama od strane međunarodno priznatih istraživača. SP Hemija predstavio je ukupno tri rada koja su podržana od strane projekata RM@Schools 4.0, RIS RESTORE i Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije. Naslovi radova su sljedeći:

Introduction of Innovative Green Material Chemistry Demonstrations in Early Education: Case Study Bosnia and Herzegovina,

Research on Developing a Sustainable Way of Neutralizing the Red Mud for its Further Exploitation,

Micro Liquid-Liquid Extraction-Gas Chromatography-Mass Spectrometry Method for the Analysis of Bisphenol A in River Water Samples.

Studijski program hemija je posebno ponosan što su ga predstavljali i njegovi studenti sa prvog i drugog ciklusa studija. Na ovaj način studenti su imali priliku da poslušaju i upoznaju vrhunske naučnike koji rade u oblasti hemije životne sredine, da se upute u istraživački napredak u ovoj i srodnim oblastima istraživanja, kao i da formiraju ideje za svoja buduća istraživanja. Takođe su nadogradili i svoje iskustvo u izlaganju naučnih rezultata. Treba napomenuti i da je prof. dr Milica Balaban sa našeg Studijskog programa učestvovala u radu konferencije kao član međunarodnog naučnog odbora.

Poveznice:

https://emec21.rs/

https://rmschools.isof.cnr.it/

http://ris-restore.zag.si/

https://www.mpn.gov.rs/

Docent Ivan Samelak

Među mnogim nagradama i priznanjima koje ostvaruju studenti i zaposleni Prirodno-matematičkog fakulteta posebno nas je obradovala posljednja. Docent Ivan Samelak sa SP Hemija je kao autor naučnog rada sa najvećim faktorom uticaja nagrađen zlatnom karticom restorana Le Coq. Vlasnik restorana, gospodin Goran Kurtinović je pored Ivana nagradio i studenticu Martinu Dragičević sa SP Matematika i i informatika.

RM@SCHOOLS PROJEKAT: sesija “Obuči trenera” mladih ekologa/biologa

Tim projekta RM@Schools 4.0 na Univerzitetu u Banja Luci je nedavno dobio novog člana. Mladi ekspert, repatriota iz Japana, Dragana Stević koja je master iz oblasti hemijsko inženjerstvo i tehnologije, pridružila se našem timu. Dragana je provela 6 godina u Japanu kao istraživač u oblasti nanomaterijala na Šinšu Univerzitetu, Nagano. Univerzitet u Banja Luci ima memorandum o razumijevanju sa ovim japanskim univerzitetom i mnogo zajedničkih publikacija.

Dragana je održala prvu sesiju “Obuči trenera” u okviru RM@Schools 4.0 projekta, namijenjenu mladim ekolozima/biolozima. Tema predavanja ovoga puta je bila o odličnom sistemu upravljanja otpadom u Japanu o čemu je Dragana obzirom na svoje iskustvo mogla da govori iz prve ruke. Pokazala je najbolju praksu sistema za recikliranje otpada na dnevnoj bazi i neke primjere kako je Japan riješio neke od katastrofalnih problema zagađenja u prošlosti. Studenti su mogli da vide podatke dobijene studijom japanske međunarodne agencije za saradnju (JICA) o post-industrijskim zagađenjima u Bosni i Hercegovini. Mladi studenti će uskoro da postanu nastavnici u osnovnim školama ili će se zaposliti kao vladini radnici ili čak nevladinim organizacijama posvećenim životnoj sredini. Oni će biti u mogućnosti da stečena znanja o samoodrživom sistemu recikliranju materijala prenesu svojim učenicima u budućnosti i postanu i sami „ambasadori materijala“. Ova tema je veoma važna za Bosnu i Hercegovinu koja, uprkos velikim prorodnim bogatstvima, nažalost, nema lanac recikliranja razvijen na zadovoljavajućem nivou ni u industriji ni u domaćinstvima. Mladi ljudi će imati veliku ulogu u njegovom razvoju.

Poveznice:

http://rmschools.eu/

RAISESEE projekat: posjeta fabrici Becton, Dickinson & Company u Cazinu

Projekat RAISESEE je odveo studente u još jednu avanturu u industriji materijala. Posjetili su fabriku Becton, Dickinson & Company u Cazinu, dio svjetski uspješne kompanije koja zapošljava preko 65 000 ljudi širom svijeta. Proizvodni program u Cazinu zapošljava preko 400 radnika i visokoobrazovanog kadra, i tiče se medicinske opreme izrađene od polimera poput kompleta za transfuziju krvi, ekstenzija za infuzije, gravitacionih kompleta za klasične infuzije ili za onkološke infuzije i mnogih drugih. Studentima je prije svega bilo zanimljivo vidjeti tehnologiju ekstruzije polimera, ali takođe i vrhunski sistem organizacije rada koji se ponajviše bazira na japanskoj metodi “Kaizen”. Bezbijednost radnika, higijena i kvalitet proizvoda su puni prioriteti.

Tim u posjeti su činili studenti, učenici iz srednjih škola, te nastavnici i inženjeri iz Udruženja inženjera tehnologije a sve prema planu projekta RAISESEE koji ima za cilj zainteresovati mlade za nauke o materijalima. Kolege u fabrici su goste dočekali izuzetno srdačnom dobrodošlicom i strpljivo im pružili oko 3 sata edukacije nakon čega je uslijedio zajednički ručak podržan iz projekta i razmjena kontakata za buduću saradnju.

Poveznice:

http://raiseseeris.istm.cnr.it/

https://eitrawmaterials.eu/

https://www.bd.com/

RAISESEE projekat: kompanija “Destilacija” još jednom srdačni domaćin studentima i učenicima

Projekat RAISESEE se bliži kraju i za jednu od posljednjih studijskih posjeta odabrana je domaća industrija “HI Destilacija” iz Teslića. Ova fabrika sa preko 130 godina tradicije, jedan je od dugogodišnjih partnera Studijskog programa hemija. Partnerstvo je u posljednje dvije godine uobličeno u nacionalnom projektu iz programa “Sinergija” Vlade Srpske, gdje je i “Destilacija” i finansijski podržala nabavku važnog uređaja autosorba, analizatora poroznosti materijala ( https://hemija.pmf.unibl.org/en/redinano/ ). Zauzvrat, Studijski program hemija će izvršiti transfer znanja u oblasti proizvodnje aktivnog uglja. Upravo je ova posjeta kroz program RAISESEE iskorišćena da se učenicima i studentima prikaže prvi uspješno proizvedeni aktivni ugalj ikada u Bosni i Hercegovini za koji je zaslužna student-inovator Slađana Radivojević. Njen trud na diplomskom radu je urodio plodom i dobijen je aktivni ugalj komercijalne vrijednosti i to od domaće bukove sječke. Učenici i studenti su imali studijski obilazak i upoznavanje proizvodnih sistema “Destilacije”, te seminar sa inženjerima iz ove fabrike i Udruženja inženjera tehnologije koji su partner na projektu RAISESEE. Nakon edukativnog dijela imali su i ugodnu šetnju na Banja Vrućici te ručak i socijalizaciju podržane iz projekta.

Poveznice:

http://raiseseeris.istm.cnr.it/

https://eitrawmaterials.eu/

https://destilacija.net/

MATERIJALI I MLADI: SINERGIJA RM@SCHOOLS PROJEKTA I LOKALNOG PROJEKTA “Kamp za nadarene, talentovane i izvrsne srednjoškolce”

Studijski program hemija je sa velikim zadovoljstvom predstavio projektne aktivnosti “RM@Schools 4.0” kroz učešće na “Kampu za nadarene, talentovane i izvrsne srednjoškolce”, koji su u svojim školama prepoznati kao takvi. Generalni organizator događaja je NVO “Perpetum Mobile” iz Banjaluke. U “Domu omladine” tokom novembra 2021. godine održane su četiri radionice iz oblasti hemije materijala uz učešće motivisanih banjalučkih srednjoškoloca. Učenici su imali priliku da saznaju mnogo o potencijalima domaćih depozita minerala i njihovog značaja sa razvoj hemijske industrije i kreiranja budućih radnih mjesta u oblasti materijala, tako potrebnih Evropi danas. Učionica je obuhvatila praktične demonstracije razlike između alumosilikata poput pirofilita, bentonita, zeolita, a učenici su uživali u realnom dodiru sa ovim materijalima. Takođe, s obzirom da u učesnici veoma zainteresovani za nauku i inovativne pristupe, održane su i dvije radionice na temu primjene naučnog pristupa u rješavanju problema. Učenici su u grupama izveli simulaciju svih faza naučnog rada sa posebnim osvrtom na eksperimentalni rad i njegovu ulogu u nauci. Događaj je održan pod pokroviteljstvom Grada Banja Luka.

Poveznice:

http://rmschools.eu/

https://www.pm.rs.ba/

LUBRICAD projekat: Uspješna ostvarena saradnja sa mladim istraživačem na razmjeni

Tokom ljetnјеg semestra 2020/2021, Studijski program hemija imao je zadovoljstvo ugostiti g. Khodora NASSERA, doktoranda sa Univerziteta Santiago de Compostela u Španiji. Došao je kroz program razmjene Erasmus+ sa svojom stipendijom koju je financirala EC. S druge strane, njegovi troškovi istraživanja bili su obuhvaćeni LubriCAD projektom, jer su predmet njegovog doktorskog rada takođe maziva. Kolega Nasser je inženjer mašinstva koji proučava potencijal nanomaterijala i jonskih tečnosti kao aditiva u mazivima, što se odlično podudara sa LubriCAD projektom. Ovom plodnom multidisciplinarnom saradnjom postignuti su značajni eksperimentalni rezultati, a naučni rad je u pripremi. Za Studijski program hemija ponovo je bilo zadovoljstvo ugostiti odličnog studenta iz inostranstva i upoznati ga sa industrijom u razvoju i nekim od velikih industrijskih kompleksa u našoj zemlji. Kolega Nasser je posjetio rudnik željeza ArcellorMital Prijedor u Omarskoj, kompaniju “Destilacija” u Tesliću, kompaniju “Tehnosint” u Laktašima (partner projekta). Takođe je predstavio dijelove svoje doktorske disertacije na Mašinskom fakultetu, gdje je i službeno upisan jer su studenti doktorskih studija i profesori ovog fakulteta takođe nadgledali njegov rad. U isto vrijeme su ga ugostili nastavnici Rudarskog fakulteta koji su ga upoznali sa potrebama rudarske industrije za mazivima, kao i o statusu rudarske industrije u Evropi i Bosni i Hercegovini. Budući da je ovaj mladi istraživač porijeklom iz Libana, boravak u laboratoriji bio je prilika i za studente i osoblje na SP Hemija da saznaju više o ovoj zemlji i njenom kulturnom naslijeđu.

Studijski program hemija želi kolegi Nasseru uspjeh u nastavku istraživanja i budućem stručnom radu, posebno za predstojeću odbranu doktorske disertacije.

Poveznice:

https://www.vladars.net/sr-SP-Cyrl/Vlada/Ministarstva/mnk/Pages/default.aspx

https://pmf.unibl.org/lubricad/

https://www.tehnosint.com/

https://destilacija.net/

https://prijedor.arcelormittal.com/sr-latn-ba

Crveni mulj objedinio akademsku i industrijsku zajednicu iz regiona

U organizaciji Prirodno-matematičkog fakulteta 21.10.2021. godine održan je seminar u okviru projekta RIS RESTORE: Primarne i sekundarne sirovine u savremenom inženjerstvu materijala.

Seminaru su prisustvovali stručnjaci iz cijele zemlje, predstavnici industrije, visokoobrazovnih institucija, instituta, ministarstava, kao i studenti viših godina Prirodno-matematičkog fakulteta. Svi timovi iz Bosne i Hercegovine na RIS RESTORE projektu prisustvovali su i bili prezenteri na seminaru: Univerzitet u Banjoj Luci (Prirodno-matematički fakultet), Univerzitet u Tuzli (Rudarsko-geološko-građevinski fakultet), Federalni zavod za geologiju i kompanija Alumina d.o.o. Važno za projekat i stručnu javnost bilo je i prisustvo i prezentacije koordinatorskog tima sa Zavoda za gradbeništvo Slovenije (ZAG).

Seminar je održan u amfiteatru Prirodno-matematičkog fakulteta, a nakon seminara je nastavljeno druženje i dalja diskusija o prezentovanim temama. Fokus je bio tema projekta, problematika crvenog mulja, ali učesnici su imali priliku da steknu nova znanja i informacije iz multidisciplinarnih oblasti: iskorišćavanje drugih prirodnih i sekundarnih sirovina u savremenom inženjerstvu materijala. Skup je zatvoren izlaganjem o dobrim praksama u zaštiti životne okoline i novim nanotehnologijama u Japanu, mladih izlagača koji su se nedavno vratili sa usavršavanja iz te zemlje.

Poveznice:

http://ris-restore.zag.si/

Ljetnja škola u okviru projekta Minerali u školama

U sklopu projekta Minerali u školama (RM@Schools 4.0), u subotu, 11.09.2021. godine, održana je ljetnja škola „Minerali u školama – Ljubačke doline 2021“ i to u Etno selu – muzeju Ljubačke doline.

Ljetnja škola je organizovana za učenike osnovno-školskog uzrasta koji su ovim putem imali priliku da prošire svoje znanje o mineralnim sirovinama i njihovom velikom značaju, te ulozi hemije u procesu ekstrakcije kritičnih i rijetkih minerala. Učenicima je predstavljen potencijal, kao i neophodnost razvoja različitih industrija na bazi brojnih mineralnih resursa koje Bosna i Hercegovina ima. Imali su interaktivnu nastavu i mogućnost da povezuju pojmove mineralnih sirovina sa proizvodima iz svakodnevnog života koji nastaju njihovom preradom. U okviru škole, organizovana je i terenska posjeta kanjonu Vrbasa u blizini koji je poseban po brojnim neistraženim geološkim tvorevinama. Samo mjesto održavanja škole, Ljubačevo, je čuveno po značajnim nalazištima kvalitetnog krečnjaka, naročito dolomita. Na kraju programa škole, učenicima su uručeni i skromni poklon paketi sa logom projekta.

Organizator događaja je Studijski program hemija Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci, koji je jedan od partnera na projektu. Aktivnosti ljetnje škole održane su u poluotvorenoj Seminar sali Etno sela – muzeja Ljubačke doline uz poštovanje preporučenih epidemioloških mjera.

Poveznice:

http://rmschools.isof.cnr.it/

https://eitrawmaterials.eu/

SP Hemija ugostio mlade laureate kroz RAISESEE program učeničkih praksi

I ove godine učenici naših srednjih i osnovnih škola su bili u vrhu liste nagrađenih timova u programu RAISESEE nagrada. Čak tri tima iz naše zemlje su dobitnici novčane nagrade u iznosu od po 1000 evra za kreativne projekte u oblasti nauke o materijalima, koje su realizovali u toku juna mjeseca na Studijskom programu hemija. Konkretno, priliku da ostvare projektne ideje imali su učenici iz osnovne škole “Borisav Stanković” iz Banje Luke i učenici iz dvije srednje škole, Katoličkog školskog centra “Bl. Ivan Merz” iz Banje Luke i Srednjoškolskog centar “Lazar Đukić” iz Ribnika.

Sva tri tima su zasnovali projekte na lokalnim primarnim i sekundarnim sirovinama i mogućnostima njihovog iskorišćavanja. Predstavnici Ribnika su proučavali vunu kao prirodnu sirovinu koje imamo u izobilju. Međutim, preko milion ovčijih runa godišnje ostaje neiskorišćeno zbog niskog kvaliteta vlakana, a sa hemijskog aspekta vuna sadrži prirodni protein keratin. Ako bi keratin bio izolovan iz vune, mogao bi biti široko korišćen u farmaceutskoj i tekstilnoj industriji. Tim srednjoškolaca iz KŠC Banja Luka istraživao je pivski kvasac iz Banjalučke pivare i njegove karakteristike, kao i mogućnosti dobijanja D-manoze, supstance velikog značaja u farmaciji. Obzirom da imamo veoma razvijenu pivarsku industriju ovo je sekundarna sirovina sa značajnim mogućnostima. Tim iz osnovne škole „Borisav Stanković“ je svoju kreativnost i istraživanje usmjerio na mineralna bogatstva Bosne i Hercegovine. Kao rezultat su napravili 3D poster na koji su pričvrstili minijature prirodnih minerala prikupljene u saradnji sa Univerzitetom u Tuzli, Federalnim zavodom za geologiju i Rudarskim fakultetom UNIBL. Ovaj poster namijenjen je za njihovu školu i omogućiće interaktivno upoznavanje sa prirodnim bogatstvima naše zemlje novim generacijama učenika.

Učenici su osim svojih projekata imali priliku da prisustvuju i izvođenju različitih eksperimenata svojih nagrađenih kolega iz drugih timova, kao i istraživanjima studenata na Studijskom programu hemija.