Ker4Care projekat

“Bioaktivna jedinjenja bazirana na poljoprivredno-prehrambenim i tekstilnim proizvodima, namijenjena za proizvode za njegu kože”

Cilj projekta: promocija mogućnosti valorizacije domaćeg keratinskih nusproizvoda

Ciljna grupa: studenti viših godina studija, mala i srednja preduzeća, nevladin sektor, donosioci odluka

Trajanje projekta: 14.11.2021.-14.11.2022.

Budžet: 2500 KM

Projektni tim:

Prof.dr Suzana Gotovac Atlagić, koordinator

Sunčica Sukur, asistent koordinatora

Aktivnosti

Među prvim zemljama na Zapadnom Balkanu, Ministarstvo za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo Republike Srpske, uvelo je program podrške naučnim timovima koji konkurišu na programe podrške Evropske Unije. Jedna od takvih projektnih aplikacija u kojima je Prirodno-matematički fakultet učestvovao u prethodnom periodu bila je “Ker4Care”, skraćeno od “Keratin for Care” (Keratin za proizvode za njegu), po pozivu Italijanskog nacionalnog naučnog savjeta. Ideja koordinatorke, Prof.dr Annalise Aluigi je da se keratinski otpad kao sekundarna sirovina može ekološki prihvatljivim metodama rastvoriti do monomera, prečistiti, a zatim kao takav upotrijebiti u raznim tehnologijama galenskih proizvoda i proizvoda za njegu. Ovakve ideje su prihvaćene od strane međunarodne naučne zajednice već skoro dvije decenije, ali su rastvarači korišćene agresivnije hemikalije.

Kao dodatu vrijednost pripremi ove aplikacije, uz podršku Ministarstva, naš tim je u ovoj godini dalje istražio “lanac” keratinskog otpada u našoj zemlji i došao do saznanja da bi svakako bilo osnove za otkup ove vrste sirovina po višoj cijeni, ali i sam naučnoistraživački rad ukoliko bi projektne ideje u budućnosti bile realizovane. Naime, u Bosni i Hercegovini se godišnje generiše preko 2 miliona runa ovce pramenke, od čega je manje od 5% iskorišćeno u grubim tekstilnim tehnologijama i maloj industriji suvenira. Takođe, u peradarskoj industriji se proizvodi preko 50 miliona brojlera, te i perje takođe može biti važan izvor sirovina.

Zahvaljujući podršci Ministarstva, mladi istraživač Sunčica Sukur, master hemije, je bila na razmjeni i obuci na Urbino univerzitetu u timu profesorke Aluigi. Tu je saznala o napretku istraživanja u ovoj koordinatorskoj kući sa kojom će biti nastavljena saradnja.

Obavljena je studijska posjeta opštini Ribnik koja ima značajan broj uzgajivača ovaca i ove ideje su promovisane u srednjoškolskom centru “Lazar Đukić”. U saradnji sa profesorima hemije ove ustanove, mladima iz Ribnika je promovisane hemijske metode kojima bi se keratinski otpad iz njihovog regiona mogao valorizovati. Obzirom da su se studenti upoznali i sa dobrom praksom kompanije „Ribnjaci Janj“, ovaj dio aktivnosti je su-finansiran iz projekta „Circle“ partnerske organizacije „LIR-evolucija“.

Obavljena je i studijska posjeta pogonu male industrije “Minaka” gdje potvrđena buduća saradnja. Ova kompanija je jedina u Republici Srpskoj koja se bavi prikupljanjem i pranjem domaće vune. Zainteresovana je da nastupi na budućoj aplikaciji na Horizon Europe pozivu kako bi uz ova sredstva podrške eventualno proširila paletu proizvoda i na regenerisani keratin, te zaposlila veći broj radnika.

Dodata vrijednost projektu bilo je i predavanje studentima 4 godine hemije i biologije i ekologije, koje je propratio i Fond za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost Republike Srpske, te neprofitna organizacija LIR-evolucija, koja je potvrdila da ova ideja može biti uspješan primjer cirkularne ekonomije. Na predavanjima je izložen koncept „Ker4Care“ ali su i studenti imali priliku da čuju važne informacije o drugim vrstama organskog otpada, osim keratina, te da nauče osnovne pojmove iz cirkularne ekonomije. Ovaj događaj je takođe sufinansiran iz projekta „Circle“ Interreg programa kao i trošak odlaska u Ribnik.

U toku je priprema nove poboljšane aplikacije u kojoj će učestvovati više partnera iz cijele Evrope i tim Univerziteta u Banjoj Luci, te male industrije prerade vune “Woolnar” i “Minaka” iz Prijedora, i galenska industrija “Blagolex” iz Bijeljine. Ukoliko bude uspješan, projekat će donijeti značajnu podršku u opremi, hemikalijama i podršci mladim istraživačima.

Prirodno-matematički fakultet zahvaljuje MNRVOID za finansijsku podršku i sa optimizmom se priprema za novu aplikaciju.

Poveznice:

https://www.vladars.net/sr-SP-Cyrl/Vlada/Ministarstva/mnk

https://pharmatech.uniurb.it/

https://lir.ba/projekti/circle/